Żelazo jest mikroelementem istotnym dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego ciała. Zapasy tego pierwiastka gromadzą się w szpiku kostnym, wątrobie, śledzionie i mięśniach. Jakie są właściwości żelaza? Kto powinien suplementować pierwiastek? Jakie są rezultaty niedoborów żelaza?
Wpływ żelaza na organizm człowieka
Żelazo obecne jest w hemoglobinie – białku występującym w czerwonych krwinkach. Hemoglobina odpowiada za transportowanie tlenu do komórek ciała. Żelazo zawarte jest również w enzymach uczestniczących w syntezowaniu neuroprzekaźników w mózgu, tworzeniu DNA oraz procesach przetwarzania i magazynowania energii przez komórki organizmu. Omawiany pierwiastek to ponadto składnik mioglobiny, czyli białka mięśni. Pozwala ono mięśniom pobierać tlen potrzebny do pracy. Właściwy poziom żelaza wpływa na wydolność organizmu w czasie wysiłku fizycznego. Sprzyja regeneracji mięśni i zapobiega ich niedotlenieniu.
Co więcej, żelazo wywiera wpływ na metabolizm cholesterolu. Ponadto pierwiastek wspomaga detoksykację niekorzystnych substancji w wątrobie. Żelazo wspiera również pracę układu nerwowego i odpornościowego, odgrywając rolę w zwalczaniu wirusów i bakterii.
Kiedy warto suplementować żelazo?
Żelaza nie powinno zabraknąć w diecie kobiet spodziewających się dziecka. Składnik jest konieczny dla prawidłowego rozwoju płodu i właściwej budowy układu nerwowego. Niedobór żelaza zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, a nawet poronienia. Nieodpowiedni poziom pierwiastka w organizmie matki może doprowadzić do niskiej masy urodzeniowej dziecka oraz do opóźnienia rozwoju fizycznego i umysłowego malucha. Niedostateczna ilość żelaza wiąże się też ze spadkami odporności. Będąc w ciąży, warto zadbać o dostarczanie sobie cennego pierwiastka wraz z żywnością. Jeżeli dieta nie pokrywa zapotrzebowania na żelazo, lekarz może zalecić dodatkową suplementację.
Warto wiedzieć, że większych ilości pierwiastka potrzebują też dzieci w fazie wzrostu oraz młodzież w okresie dojrzewania, szczególnie dziewczęta, u których występuje miesiączka. Suplementy diety z żelazem zalecane są również wegetarianom i weganom, osobom stosującym restrykcyjne diety oraz kobietom narzekającym na obfite i długotrwałe miesiączki. Dodatkowa porcja pierwiastka może być potrzebna po menopauzie, zabiegu operacyjnym związanym z dużym krwawieniem, a także w przypadku nadwagi i otyłości. Na niedobory żelaza narażeni są również seniorzy i osoby przewlekle chore. Ponadto trzeba pamiętać, że wchłanianie żelaza utrudnia spożywanie kawy, czarnej herbaty oraz napojów gazowanych.
Skutki niedoboru żelaza
Sygnałami mogącymi świadczyć o obniżonym poziomie żelaza w organizmie są zaburzenia pamięci i koncentracji, bladość skóry, wypadanie włosów oraz ciągłe zmęczenie. Ponadto na wystąpienie niedoborów wskazują krwawienia z nosa, osłabienie odporności, senność, łamliwość paznokci, pogorszenie wydolności organizmu, obniżenie sprawności umysłowej oraz zaburzenia rytmu serca. Jeżeli zaobserwuje się wymienione symptomy, najlepiej wykonać badania krwi. Pozwolą one postawić diagnozę i dobrać odpowiednią suplementację. Należy wiedzieć, że skutkiem przewlekłego niedoboru żelaza jest zagrażająca zdrowiu i życiu anemia. Aby uniknąć tej dolegliwości, konieczne okazuje się dbanie o właściwą podaż pierwiastka w diecie, regularne wykonywanie badań oraz uzupełnianie ewentualnych niedoborów.
Żelazo jest ważne dla zdrowia ludzkiego organizmu. Jeżeli codzienny jadłospis nie dostarcza go w odpowiedniej ilości (trudno zapewnić właściwy poziom pierwiastka m.in. w przypadku diety wegańskiej), można sięgnąć po apteczne suplementy diety. Zanim jednak rozpocznie się suplementację, warto wykonać badania krwi i skonsultować się z lekarzem w celu dobrania odpowiedniej dawki składnika.
